جرم فروش مال غیر مجازات و مهلت شکایت

فروش مال غیر یکی جرائمی است که می‌تواند با روش‌های مختلفی چون فروش با قولنامه، بیع نامه، صلح نامه و غیره انجام شود. این عمل در قانون جرم بوده و برای آن مجازات حبس، جریمه نقدی و رد مال درنظر گرفته شده است.

فروش مال غیر در دسته جرائم تعزیری درجه 5 قرار می‌گیرد که مهلت شکایت از آن محدود است. در این مقاله به بررسی این جرم، مجازات آن، مصادیق متفاوت جرم و مهلت شکایت از آن خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.

جرم فروش مال غیر

انتقال مالکیت اموال بدون اجازه صاحب آن، اعم از انتقال به وسیله فروش یا هر شیوه‌ دیگر، به طور قانونی و جزایی ممنوع است. این عمل به عنوان جرم انتقال اموال غیر برشمرده شده و تحت قوانین مختلف حقوقی و کیفری، مورد پیگیری قرار می‌گیرد.

انتقال مال غیر در اصطلاح حقوقی، به هر نوع انتقال نادرست و غیرقانونی اموال دیگری، چه به صورت عینی یا بهره‌برداری از منافع آن، توسط هر فرد یا نهاد حقوقی، که با سونیت و برنامه‌ریزی قبلی صورت گیرد و هدف از آن کسب سود مالی باشد، گفته می‌شود. این عمل می‌تواند در قالب هر یک از قراردادها و عقود قانونی ظاهر شود اما در واقعیت، نقض حقوق مالک اصلی است.

مجازات فروش مال غیر در قانون جدید

بر اساس رأی وحدت رویه شماره 594 مصوب آذر 1373 هیأت عمومی دیوان عالی کشور، افرادی که مرتکب فروش یا انتقال غیرقانونی اموال دیگران می‌شوند، تحت ماده یک قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشا، اختلاس و کلاهبرداری مصوب 1367 مجمع تشخیص مصلحت نظام، مجازات می‌گردند.

بر اساس این ماده، مجازات فروش اموال متعلق به دیگران شامل موارد زیر است:

• حبس از یک تا هفت سال
• پرداخت جریمه نقدی به میزان ارزش مال به دست آمده
• بازگرداندن مال به مالک اصلی آن

اگر فرد مرتکب از کارکنان دولت باشد، علاوه بر سایر مجازات‌ها، به طور دائم از خدمات دولتی برکنار خواهد شد. همچنین، قانونگذار فرد خریداری که هنگام معامله از عدم مالکیت انتقال‌دهنده مطلع بوده را نیز به عنوان معاون جرم تلقی می‌کند.

بر اساس قانون کاهش مجازات‌های تعزیری مصوب ۱۳۹۹، اگر ارزش مال فروخته شده تا سقف یک میلیارد ریال باشد، این جرم قابل گذشت تلقی شده و مرتکب به حبس از شش ماه تا سه و نیم سال محکوم می‌شود.

در صورتی که ارزش مال فروخته شده بیش از یک میلیارد ریال باشد، جرم غیرقابل گذشت خواهد بود و مجازات فروشنده شامل حبس از یک تا هفت سال، بازگرداندن مال به صاحب اصلی و پرداخت جریمه نقدی برابر با ارزش مال دریافتی است.

ضمنا اگر مال مورد بحث به اموال دولتی یا ملی تعلق داشته باشد، مجازات آن غیرقابل گذشت خواهد بود و ارزش مال تأثیری در شدت مجازات ندارد.

ارکان جرم فروش مال غیر

اصولا برای اینکه فعل یا ترک فعلی را به عنوان جرم تلقی کنیم، باید سه رکن اساسی را دارا باشد. فروش مال غیر باید دارای این سه رکن باشد تا جرم محسوب شود:

رکن قانونی

پایه قانونی این جرم در ماده یک قانون مجازات مرتبط با انتقال اموال متعلق به شخص ثالث قرار دارد. این ماده به وضوح این نوع عمل را به عنوان یک جرم شناسایی کرده و برای فرد مرتکب، مجازات مشابه با مجازات کلاهبرداران را تعیین کرده است. قانون‌گذار با وضع این ماده تلاش کرده تا از مالکیت مشروع افراد حمایت کند و انتقال غیرقانونی اموال دیگران را به عنوان یک تخلف جدی در نظر بگیرد. بر این اساس، هر فردی که بدون اجازه مالک اصلی اقدام به انتقال یا فروش مال دیگری کند، با همان مجازات‌هایی که در قانون ذکر شده، مواجه خواهد شد.

رکن مادی

بخشی از جرم که به طور عینی و خارجی نمایان می‌شود، به عنوان رکن مادی جرم شناخته می‌شود. برای اینکه جرم انتقال مال غیر تحقق یابد، لازم است که یک عمل مادی و مثبت انجام شود که این عمل معمولا به صورت انتقال مال صورت می‌گیرد.

این انتقال ممکن است از طریق عقد بیع، هبه یا صلح انجام شود. نکته قابل توجه این است که برای وقوع این جرم، انجام عمل انتقال اهمیت دارد، حتی اگر شرایط اصلی برای صحت معامله فراهم نباشد یا مراحل تحویل و دریافت مال نیز انجام نشده باشد. مهم‌ترین عامل در این جرم، وقوع فعل مادی انتقال است، که بدون آن جرم انتقال مال غیر محقق نخواهد شد.

رکن معنوی

رکن معنوی جنبه‌ای درونی و ناپیدا دارد که به نیت و انگیزه فرد در انتقال مال غیر اشاره می‌کند. این رکن شامل دو بخش سوءنیت عام و سوءنیت خاص است:

الف) سوءنیت عام: به این معنا است که فرد به طور آگاهانه و با علم کامل، اقدام به انجام عمل مادی انتقال می‌کند.

ب) سوءنیت خاص: نشان‌دهنده این است که فرد علاوه بر آگاهی از عمل خود، قصد آسیب رساندن به مالک اصلی را نیز دارد، یعنی هدف نهایی او وارد کردن زیان به صاحب مال است. این بخش از سوءنیت بیانگر تمایل فرد به دستیابی به نتیجه خاصی از عمل خود، یعنی زیان به مالک، می‌باشد.

شرایط جرم فروش مال غیر

برای اینکه فروش مال غیر به عنوان یک جرم کیفری شناخته شود، باید شرایط زیر در فرآیند انتقال رعایت شده باشد:

1. وجود سوءنیت عام: فردی که مال دیگری را منتقل می‌کند باید این عمل را با آگاهی و عمد انجام دهد، به این معنا که بداند مال متعلق به او نیست و با قصد انجام این کار، آن را به دیگری منتقل کند.
2. انتقال عین یا منفعت مال: آنچه که در این انتقال به دیگری واگذار می‌شود، باید خود مال یا منفعت آن باشد. به عبارت دیگر، مال یا حقوق مرتبط با آن به صورت مستقیم یا غیرمستقیم به طرف مقابل منتقل شود.
3. معرفی مال غیر به عنوان مال خود و قصد ایجاد ضرر به مالک: فرد باید مال غیر را به عنوان دارایی خود معرفی کرده و با نیت زیان رساندن به مالک اصلی، اقدام به انتقال آن کند. این سوءنیت خاص نشان‌دهنده قصد عمدی فرد برای آسیب رساندن به حقوق مالک اصلی است.

 

جرم فروش مال غیر درجه چند است؟

در سیستم قضایی، مجازات‌ها به دسته‌های مختلف درجه‌بندی می‌شوند که هر یک نشان‌دهنده شدت و میزان تأثیر مجازات بر جرم ارتکابی است. با توجه به مجازات‌های تعیین شده برای جرم فروش مال غیر، که شامل حبس از شش ماه تا سه و نیم سال است، این نوع مجازات در دسته مجازات‌های درجه ۵ قرار می‌گیرد.

مجازات درجه ۵ به طور معمول شامل جرایمی است که به نوعی از مجازات‌های حبس، جریمه نقدی یا سایر مجازات‌های محدودکننده برای تخلفات کمتری در مقایسه با جرایم شدیدتر برخوردار است. این نوع مجازات‌ها معمولا برای جرایم مالی و جرایم با شدت کمتر در نظر گرفته می‌شود، که در آن‌ها هدف اصلی از مجازات، اصلاح فرد مرتکب و پیشگیری از ارتکاب مجدد جرم است.

انواع جرایم متداول فروش مال غیر

جرم فروش مال غیر می‌تواند مصادیق مختلفی داشته باشد که برخی از مهمترین آنها عبارتند از:

فروش مال غیر با قولنامه

قولنامه یک سند عادی است که اعتبار اسناد عادی را ندارد. به همین جهت فروش مال غیر با قولنامه می‌تواند آسان‌تر از سایر روش‌ها باشد. در این شیوه فرد با بستن قولنامه، اقدام به فروش مال غیر می‌کند. در این صورت حتی اگر قولنامه در یک آژانس معتبر و با رعایت تمام قوانین تنظیم شده باشد، باز هم فروش مال غیر محسوب می‌شود.

فروش مال غیر با سند رسمی

سند رسمی معتبرترین اسناد به شمار می‌روند. فروش مال غیر از این جهت، با جعل سند رسمی صورت می‌گیرد. یعنی فرد اقدام به جعل سندی کرده و سپس با آن مال دیگری را می‌فروشد. یعنی مرتکب جرائم، جعل، کلاهبرداری و فروش مال غیر می‌شود.

فروش مال غیر با مبایعه نامه

مبایعه نامه از دیگر اسناد عادی است که معمولا تحت شرایط خاصی برای خرید و فروش به کار می‌رود. اعتبار مبایعه نامه مانند قولنامه بوده و به همین جهت امکان سواستفاده از آن و فروش مال غیر وجود دارد.

فروش مال غیر با صلح نامه

صلح نامه قراردادی است که معمولا برای حل و فصل اختلافات میان افراد تنظیم می‌شود. یعنی یک طرف قرارداد مالی را به طرف دیگر داده و در مقابل چیزی در عوضش می‌گیرد. در صلح نامه نیز امکان فروش مال دیگری وجود دارد.

فروش مال غیر با وکالت بلاعزل

وکالت بلاعزل یعنی موکل حق عزل وکیل را از خود سلب می‌کند. این نوع وکالت راه را برای بسیاری از جرائم از جمله فروش مال غیر باز می‌کند. یعنی وکیل با سواستفاده از وکالتنامه ممکن است اقدام به فروش اموال فرد دیگری کند.

فروش مال غیر خودرو

فروش خودرو که متعلق به دیگری است نیز از دیگر مصادیق مهم و رایج فروش مال غیر به شمار می‌رود. گاهی دلالان، صاحبان قبلی یا افراد دیگر اقدام به فروش خودور ثالث می‌کنند. این نوع جرم در جامعه بسیار شایع بوده و برای پس گرفتن خودرو باید فرد بتواند مالکیت خود را اثبات کند.

فروش مال غیر مشاع

در مال مشاع چند نفر به صورت همزمان مالک یک ملک یا مال هستند. برای خرید و فروش این املاک، به رضایت تمامی مالکین نیاز است. بنابراین اگر یکی یا چند تا از آنها بدون رضایت دیگر مالکین اقدام به فروش مال مشاع کنند، مرتکب جرم فروش مال غیر می‌شوند.

فروش مال غیر ارثی

زمانی که فردی فوت می‌کند، اموالش به ورثه او می‌رسد. ورثه تا زمانی که سهم الارث به صورت قانونی تقسیم نشده باشد، به صورت قانونی مالک ترکه خواهند بود. فروش اموال ارثی نیز مانند اموال مشاع، احتیاج به رضایت تمامی وارث دارد. بنابراین اگر بدون رضایت حتی یک نفر از آنها اقدام به فروش این اموال کرد، مرتکب جرم فروش مال غیر خواهند شد.

فروش مال موقوفه

به طور کلی خرید و فروش اموال موقوفه جز در موارد استثنا ممنوع بوده و قوانین خاصی برای این گونه اموال وجود دارد. فروش مال موقوفه زمانی به وقوع می‌پیوندد که فرد بدون توجه به این قوانین خاص، اقدام به فروش آنها می‌کند.

فروش مال منقول مسروقه

مال منقول، به اموالی گفته می‌شود که قابلیت انتقال دارند و می‌تواند هر چیزی اعم از ماشین، طلا، جواهرات و غیره را شامل شود. یکی از مهم‌ترین مصادیق فروش مال غیر، اموال مسروقه است. یعنی اموالی که از دزدی به دست می‌آیند. در این جرم اگر خریدار بداند اموال دزدی است، مشمول مجازات خواهد شد.

فروش مال تحت وثیقه

زمانی که مالی به وثیقه گذاشته می‌شود، تا پایان رسیدگی و صدور حکم، مال توسط دادگاه ضبط می‌شود. به همین دلیل فرد تا این زمان اجازه فروش مال وثیقه گذاشته شده را ندارد. زیرا اگر مجرم حاضر نشود، دادگاه آن را ضبط می‌کند. بنابراین فرد تا این مدت، حق فروش مال تحت وثیقه را ندارد.

فروش مال غیر با سند مجعول

فروش مال غیر با سند مجعول یعنی فردی با جعل سند اصلی اقدام به فروش مال دیگری کند. بدیهی است در این صورت علاوه بر این جرم، مرتکب جعل نیز شده و مجازات خواهد شد.

توجه داشته باشید که مجازات تمامی این موارد همان مجازات فروش مال غیر است. مگر اینکه فرد جرم دیگری مانند جعل را نیز مرتکب شده باشد که به مجازات آن نیز محکوم خواهد شد.

شکایت فروش مال غیر

فروش یا انتقال مال غیر به معنای معامله و انتقال مالی است که بدون اجازه صاحب اصلی انجام می‌شود و به حق مالکیت او تعرض می‌کند. قانون‌گذار به شاکی این حق را داده است که در صورت مواجهه با این جرم، شکایت کند. شکایت باید طبق مراحل آیین دادرسی کیفری ثبت شود، که در ادامه مقاله به تفصیل توضیح داده خواهد شد.

همچنین، متضرر از جرم فروش مال غیر می‌تواند با ثبت دادخواست حقوقی برای ابطال معامله از دادگاه حقوقی تقاضای رسیدگی کند و علاوه بر ابطال معامله، عین مال، ارزش آن، اجرت المثل و خسارات را از فروشنده یا خریدار یا متهم مطالبه کند.

مهلت شکایت فروش مال غیر

در مواجهه با مورد فروش مال غیر، مهم است که توجه داشته باشید عدم اقدام به شکایت در زمان مشخص می‌تواند عواقب جدی به همراه داشته باشد. اگر نتوانید در مدت معین شکایت خود را ثبت کنید، ممکن است حق خود را از دست بدهید و امکان پیگیری حقوقی دیگر برای شما وجود نداشته باشد.

مهلت شکایت در مورد فروش مال غیر به ویژه در جرایم تعزیری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. این مهلت، به معنای دوره زمانی است که شاکی باید در آن مدت اقدام به ثبت شکایت کند. در غیر این صورت، امکان پیگیری پرونده کاهش یافته یا حتی از بین می‌رود. بنابراین، رعایت این مهلت و اقدام به موقع در ثبت شکایت از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و برای حفظ حقوق قانونی خود باید در نظر گرفته شود.

اگر شاکی نتواند در زمان معین شکایت خود را تنظیم و به مراجع قضایی ارائه دهد، حق شکایت خود را از دست خواهد داد. با توجه به اینکه مجازات فروش مال غیر، شامل حبس از شش ماه تا سه سال و نیم است و در دسته مجازات‌های درجه ۵ قرار دارد، شاکی باید سریعا اقدام کند.

طبق قوانین موجود، شاکی باید حداکثر تا یک سال پس از آگاهی از وقوع جرم شکایت خود را ثبت کند. در صورتی که شاکی قبل از پایان مهلت شکایت فوت کند، وراث او می‌توانند تا شش ماه پس از تاریخ فوت نسبت به طرح شکایت اقدام کنند. این مهلت اضافی به وراث این امکان را می‌دهد تا از حقوق شاکی دفاع کنند و پرونده را پیگیری نمایند.

مدارک لازم برای شکایت فروش مال غیر

برای ثبت شکایت از فروش مال غیر، شاکی نیاز به ارائه مدارک و مستندات خاصی دارد که شامل موارد زیر است:

1. اطلاعات سامانه ثنا

نام کاربری و رمز عبور حساب کاربری سامانه ثنا به همراه برگه ثبت‌نام که برای ثبت و پیگیری شکایت در سیستم قضایی الکترونیک ضروری است.

2. مدارک مالکیت

ارائه سند رسمی و قانونی که به طور واضح مالکیت شاکی بر مال مورد نظر را اثبات کند. این سند می‌تواند شامل سند مالکیت، مبایعه‌نامه، یا هر نوع مدرکی باشد که حق مالکیت شاکی را ثابت کند.

3. مدارک انتقال

قول‌نامه یا هر نوع مدرک دیگری که نشان دهد مال به دیگری منتقل شده است. این مدارک باید به وضوح مشخص کند که انتقال مال به چه صورت و توسط چه کسی انجام شده است.

4. شواهد اضافی

هر نوع مدرکی که قادر به اثبات تعلق مال به شاکی و انتقال آن به صورت غیرقانونی توسط فرد دیگری باشد. این می‌تواند شامل شواهد اضافی مانند مکاتبات، گواهی‌های شهود، یا مدارک دیگر باشد که به تقویت پرونده کمک کند.

مراحل و نحوه شکایت از فروشنده مال غیر

مراحل شکایت از فروش مال غیر به شرح زیر است:

جمع‌آوری اسناد مالکیت

ابتدا، باید مدارک و اسناد مربوط به مالکیت خود را جمع‌آوری کنید. این مدارک می‌تواند شامل سند مالکیت، مبایعه‌نامه، یا هر نوع مدرکی که نشان‌دهنده مالکیت شما بر مالی است که به فروش رفته باشد، باشد.

2.  گردآوری شواهد انتقال مال

برای اثبات ادعای خود، لازم است شواهد و مدارکی را فراهم کنید که نشان دهد شخص فروشنده، مال شما را به دیگری منتقل کرده است. این شواهد می‌تواند شامل قراردادهای فروش، گواهی‌های انتقال یا هر مدرک دیگر مربوط به نقل و انتقال مال باشد.

3. تشخیص نوع مال

تعیین نوع مال بسیار مهم است. بررسی کنید که آیا مال مورد نظر منقول است (مانند خودرو، اثاثیه) یا غیرمنقول (مانند ملک، زمین). این تشخیص تأثیر مستقیم بر محل و نحوه طرح شکایت دارد.

4. انتخاب محل مناسب برای طرح شکایت

مال غیرمنقول: اگر مال غیرمنقول باشد، باید شکایت خود را در دادگاه محل ثبت یا واقع شدن ملک مطرح کنید.

مال منقول: در صورتی که مال منقول باشد، شکایت باید در دادگاه محل سکونت فروشنده ارائه شود.

فروشنده مجهول‌المکان: اگر فروشنده محل سکونت مشخصی ندارد، شکایت را می‌توانید در دادگاه محل سکونت خود به عنوان شاکی ارائه کنید.

5. ثبت شکایت

به دفاتر خدمات قضایی مراجعه کرده و هزینه‌های دادرسی را پرداخت کنید و شکایت خود را به ثبت برسانید. این مرحله شامل ارائه اسناد و مدارک جمع‌آوری شده به دفتر خدمات قضایی است.

6. ارجاع پرونده

پس از ثبت شکایت، دفتر خدمات قضایی پرونده شما را به دادگاه صالح که صلاحیت رسیدگی به پرونده را دارد، ارجاع می‌دهد. این دادگاه ممکن است بسته به نوع مال و محل وقوع آن متفاوت باشد

7. تعیین تاریخ رسیدگی

پرونده به یکی از شعب دادگاه ارجاع داده می‌شود و تاریخ رسیدگی به آن تعیین می‌شود. شاکی از طریق پیامک یا دیگر روش‌های اطلاع‌رسانی، از تاریخ و زمان رسیدگی مطلع می‌شود. شاکی باید در زمان مقرر در دادگاه حاضر شده و به دفاع از ادعاهای خود بپردازد.

رد مال در جرم فروش مال غیر

وقتی فردی به صورت غیرقانونی اموال دیگران را تصاحب کند و خسارات مالی به افراد وارد سازد، موظف است تمامی اموال را به مالک اصلی برگرداند. این فرآیند که به آن “رد مال” گفته می‌شود، به معنای بازگرداندن اموال به مالک اصلی و جبران خسارت‌هایی است که به دلیل تصاحب غیرقانونی به او وارد شده است.

عملیات رد مال شامل تمامی مراحل لازم برای بازگرداندن کامل مال به صاحب اصلی شده و در بسیاری از موارد، این عمل به عنوان بخشی از مجازات قانونی برای فرد متخلف در نظر گرفته می‌شود. هدف از این عمل، اصلاح وضعیت حقوقی اموال و جبران ضررهای مالی ناشی از تصرف غیرمجاز است. بنابراین، فرد متخلف باید علاوه بر بازگرداندن مال، مسئولیت جبران خسارت‌ها را نیز بپذیرد تا حقوق مالک اصلی به طور کامل مورد احقاق قرار گیرد.

رد مال به اشکال مختلفی انجام می‌شود که عبارتند از:

 

1. رد عین مال

این نوع رد مال به معنای بازگرداندن دقیق و کامل دارایی به صاحب اصلی آن است. به عبارت دیگر، هر آنچه که از مالک گرفته شده باید به همان وضعیت اولیه و به خود مالک برگردد.

 

2. رد مثل مال

در این روش، زمانی که مال مورد نظر به دلایلی مانند نابودی یا عدم دسترسی، امکان بازگرداندن آن به صاحب اصلی وجود ندارد، معادل آن به مالک پرداخت می‌شود. به این معنی که دادگاه میزان معادل مالی آن دارایی را تعیین کرده و معادل ارزش آن به مالک پرداخت می‌شود.

جرم خریدار مال غیر

اگر خریدار نسبت به غیرقانونی بودن خرید مال از مالکان واقعی آگاهی نداشته باشد، از مجازات معاف خواهد بود. اما اگر خریدار از وضعیت غیرقانونی مال و ممنوعیت آن باخبر باشد و به این علم، اقدام به خرید کند، به عنوان متهم شناخته شده و مجازات‌های شدیدی شامل حال او خواهد شد.

شدت و نوع مجازات به مدارکی که بین خریدار و فروشنده مبادله شده است، بستگی دارد و ممکن است بر اساس ماهیت سند و شرایط معامله، متفاوت باشد.

در صورت خرید مال غیر، خریدار ممکن است به حبس از یک تا هفت سال محکوم شود. علاوه بر حبس، در برخی موارد، خریدار ملزم به پرداخت جریمه نقدی نیز خواهد بود. یکی از مجازات‌های مهمی که خریدار با آن مواجه می‌شود، بازگرداندن مال به مالک اصلی است.

مراحل شکایت از خریدار مال غیر

برای شکایت از خریدار مال غیر، می‌بایست دادخواست دیگری مطرح کرد. برای این کار باید به یکی از شعب دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کرده و دادخواست خود را ثبت کند. اگر محل زندگی خریدار را بدانید، باید آدرس دقیق آن را ذکر کنید. در این صورت ابلاغیه به محل سکونت او ارسال می‌شود.

اما اگر شخص خریدار را نشناسید و اطلاعاتی از آن نداشته باشید، صرفا باید شکایت خود را مطرح کنید. در این صورت دادسرا اقدام به تحقیق کرده و مجرم را پیدا خواهد کرد.

جرم مشارکت در فروش مال غیر

مشارکت در جرم زمانی واقع می‌شود که فرد با افعال مادی یا فیزیکی در هنگام ارتکاب جرم حضور داشته و مجرم را یاری کرده است. به همین جهت قانونگذار همان مجازات مجرم فروش مال غیر را برای شریکش نیز درنظر گرفته است.

مثلا اگر فردی با سند جعلی یا قولنامه اقدام به فروش مال دیگری کرده باشد و مشاور املاکی که سند را تنظیم می‌کند از این امر آگاه باشد، مرتکب جرم مشارکت در فروش مال غیر شده و به مجازات‌های زیر محکوم خواهد شد:

• حبس از یک تا هفت سال
• پرداخت جریمه نقدی به میزان ارزش مال به دست آمده
• بازگرداندن مال به مالک اصلی آن

 

مطالبه خسارت در فروش مال غیر

هنگامی که فردی به طور غیرقانونی اقدام به انتقال مال غیر می‌کند، ضرر و زیان قابل توجهی به مالک واقعی آن مال وارد می‌آید. در چنین شرایطی، مالک می‌تواند از دادگاه درخواست جبران خسارت کند و مطالبه ضرر و زیان خود را به جریان بیندازد.

از سوی دیگر، اگر خریدار مال غیر، از عدم مالکیت فروشنده یا انتقال‌دهنده اطلاع نداشته باشد، می‌تواند برای جبران خسارت‌های ناشی از این خرید، از فروشنده مال غیر شکایت کند و خسارت‌های وارده را طلب کند.

به طور کلی، برای مطالبه خسارت ناشی از فروش مال غیر، مالک یا شاکی باید ابتدا مالکیت خود بر مال مورد نظر را در دادگاه اثبات کند. این فرآیند شامل ارائه مدارک و شواهدی است که حق مالکیت شاکی را تایید و به دادگاه ارائه می‌شود.

دادگاه صالح برای شکایت فروش مال غیر

به طور کلی پرونده‌های کیفری مربوط به فروش مال غیر در دادگاه کیفری و دادسرا رسیدگی می‌شود. یعنی پرونده ابتدا برای تحقیقات مقدماتی به دادسرا رفته و سپس به دادگاه کیفری ارسال خواهد شد.

همچنین محل دادگاه با توجه به اینکه مال منقول یا غیرمنقول است، تفاوت دارد. اموال غیرمنقول در دادگاه محل قرارگیری ملک برگزار می‌شود. اما اموال منقول را باید در محل سکونت متهم یا خریدار مال مطرح کرد. چنانچه آدرس خریدار مشخص نباشد، در دادگاه محل سکونت شاکی رسیدگی خواهد شد.

تکلیف ثمن در فروش مال غیر

همانطور که گفته شد یکی از مجازات‌های مطرح شده در باب فروش مال غیر، رد مال است. یعنی باید عین مال اگر وجود داشته باشد به مالک اصلی بازگردانده شود. در این صورت مبلغی که از خریدار گرفته شده نیز به او پس داده خواهد شد. اما اگر عین مال از بین رفته باشد، قاضی تعیین می‌کند که چگونه باید جبران شود. در هر صورت مبلغی که در این معامله رد و بدل شده، به خریدار داده شده و مال پس گرفته می‌شود.

شرایط اثبات جرم فروش مال غیر با وکیل و بدون وکیل

اثبات جرم فروش مال غیر نیازمند ارائه شواهد و مدارک معتبر است و می‌تواند با کمک وکیل یا به صورت مستقل انجام شود.

وکیل با ارائه مشاوره دقیق، شاکی را در درک مراحل قانونی و جمع‌آوری مستندات لازم راهنمایی می‌کند. وکیل فروش مال غیر با تنظیم شکواییه‌ای دقیق و مستند، شکایت را به دادگاه ارائه می‌دهد و تمام جزئیات لازم برای اثبات جرم را درج می‌کند.

وکیل با استفاده از تجربه و دانش خود، در جلسات دادرسی حاضر می‌شود و از حقوق شاکی دفاع می‌کند، همچنین به تحلیل و بررسی شواهد و دفاعیات طرف مقابل می‌پردازد.

اما اگر شاکی قصد استفاده از وکیل را نداشته باشد باید اطلاعات کافی در مورد قوانین مربوط به فروش مال غیر و مراحل قانونی اثبات جرم کسب کند. و خود به جمع‌آوری مستندات ضروری مانند اسناد مالکیت، قراردادهای انتقال و شواهد مرتبط با تصرف غیرقانونی بپردازد. تنظیم شکواییه، حضور در جلسات و پیگیری پرونده کاملا به عهده شاکی خواهد بود.

هرچند امکان اثبات جرم فروش مال غیر بدون وکیل وجود دارد، اما داشتن وکیل می‌تواند به دلیل تخصص و تجربه وی در مسائل حقوقی، فرآیند را تسهیل کند و احتمال موفقیت را افزایش دهد. وکیل می‌تواند به شاکی در جمع‌آوری مستندات، تنظیم شکایت و دفاع در دادگاه کمک کند، در حالی که شاکی بدون وکیل باید تمامی این مراحل را به تنهایی طی کند و احتمالا با چالش‌های بیشتری مواجه شود.

وکیل فروش مال غیر

وکیل فروش مال غیر، وکیلی است که به‌طور تخصصی در زمینه پرونده‌های مربوط به فروش مال غیر و جرایم مرتبط با آن فعالیت می‌کند. این نوع وکلا به دلیل تسلط به قوانین مربوط به انتقال غیرقانونی اموال، قادرند به مشتریان خود کمک کنند تا در پرونده‌های پیچیده موفق عمل کنند.

ویژگی‌های یک وکیل فروش مال غیر عبارتند از:

 

• تخصص در حقوق کیفری و مدنی
• تجربه عملی
• آگاهی از قوانین و مقررات
• توانایی در جمع‌آوری و تحلیل شواهد
• مهارت‌های ارتباطی و مذاکره
• دفاع مؤثر در دادگاه

 

مزایای مشاوره با وکیل فروش مال غیر

مشاوره با وکیل فروش مال غیر به‌ویژه در زمینه‌های قانونی و پیچیده، می‌تواند مزایای زیادی از جمله داشتن تخصص و تجربه، تحلیل و جمع‌آوری مستندات، راهنمایی در فرآیند قانونی، دفاع مؤثر در دادگاه، کاهش استرس و پیچیدگی‌های حقوقی، بهره‌مندی از استراتژی‌های حقوقی و اطلاع‌رسانی به موقع را فراهم کند. این مزایا به شاکی کمک می‌کند تا به بهترین نحو ممکن حقوق خود را احقاق کرده و در مواجهه با پرونده‌های پیچیده حقوقی موفق عمل کند.

 

تفاوت بین معامله فضولی با فروش مال غیر

معامله فضولی به وضعیتی اطلاق می‌شود که فردی بدون داشتن اختیار قانونی، اقدام به فروش یا معامله مال دیگری می‌کند. این نوع معامله از نظر قانون مدنی، به‌طور کلی غیرنافذ است. به عبارت دیگر، این معامله تا زمانی که مالک اصلی مال به آن رضایت ندهد، معتبر نمی‌باشد و در صورت عدم تأیید مالک، معامله به‌طور کامل باطل خواهد بود.

اما انتقال مال غیر زمانی رخ می‌دهد که فردی بدون داشتن حق قانونی یا اجازه از مالک اصلی، اقدام به فروش یا انتقال اموال او می‌کند. در این حالت، فرد متخلف خود را به‌عنوان مالک معرفی می‌کند و به‌طور عمدی و با قصد نفع شخصی و ضرر رساندن به مالک اصلی، اقدام به فروش مال می‌نماید. این عمل در قانون مجازات به‌عنوان جرم شناخته می‌شود و برخلاف معامله فضولی، تأیید مالک نیز نمی‌تواند آن را قانونی سازد.

در معامله فضولی، اعتبار معامله منوط به تأیید مالک اصلی است. اما در مورد انتقال مال غیر، چون فرد متخلف بدون اجازه و به‌طور غیرقانونی مال را به فروش رسانده، هیچ تأیید یا رضایتی از سوی مالک نمی‌تواند این عمل را مشروعیت بخشد

تفاوت فروش مال غیر با کلاهبرداری

بسیاری از افراد به اشتباه فکر می‌کنند که فروش مال ثالث و کلاهبرداری یکسان هستند، اما این دو جرم از نظر حقوقی تفاوت‌های بنیادینی دارند.

فروش مال غیر به معنای این است که فردی بدون داشتن حق قانونی یا اجازه، اموال متعلق به شخص دیگری را به فروش می‌رساند. در این جرم، فروشنده به‌طور غیرقانونی اموالی را که به او تعلق ندارد، به فروش می‌رساند و هدف آن فریب دادن و کلاهبرداری از قربانی نیست.

اما جرم کلاهبرداری شامل استفاده از روش‌های فریبکارانه و تقلبی برای فریب دادن شخصی به منظور کسب نفع غیرقانونی و بردن اموال او است. مرتکب کلاهبرداری با استفاده از مدارک جعلی، اطلاعات نادرست یا دروغین و روش‌های فریبنده، قربانی را به اشتباه می‌اندازد تا اموال او را به دست آورد. هدف اصلی در این جرم، فریب و کلاهبرداری از قربانی است.

تفاوت انتقال مال غیر با معامله معارض

فروش مال غیر و معامله معارض دو مسئله حقوقی متفاوت هستند که هر کدام ویژگی‌ها و پیامدهای قانونی خاص خود را دارند.

همانطور که گفته شد فروش مال غیر زمانی رخ می‌دهد که فردی بدون داشتن حق مالکیت، اقدام به فروش اموالی می‌کند که به او تعلق ندارد.

اما معامله معارض به وضعیتی اطلاق می‌شود که فردی با استفاده از سند رسمی یا عادی، حق مالکیت یا منافع مالی خود را به شخص یا اشخاصی می‌دهد. سپس، همان مال را با استفاده از سند رسمی دیگر به فرد دیگری منتقل می‌کند. به عبارت دیگر، فردی که مالک مال بوده، پس از انتقال حق به دیگری، مجددا همان مال را به فرد سوم می‌فروشد یا تعهدی در مورد آن می‌دهد. این عمل طبق ماده 117 قانون ثبت، به حبس با اعمال شاقه از سه تا ده سال محکوم می‌شود.

نتیچه گیری

فروش مال غیر یکی از جرائم مهم در قانون بوده که برای آن سه نوع مجازات درنظر گرفته شده است. این جرم از نظر ماهیت با جرائم کلاهبرداری، معامله معارض و معامله فوضولی کاملا متفاوت می‌باشد. برای تحقق این جرم باید شرایطی همچون داشتن سونیت و غیره وجود داشته باشد.

در فروش مال غیر همچنین خریداری که آگاهانه اقدام به خرید مال دیگری می‌کند نیز مجرم محسوب می‌شود. فروش مال غیر مصادیق متنوعی دارد و می‌تواند از روش‌های مختلفی همچون قولنامه، صلح نامه، مبایعه نامه و غیره انجام شود. رسیدگی به این پرونده‌ها همیشه با چالش‌های فراوانی روبه‌رو است. به همین دلیل پیشنهاد می‌شود که حتما از حضور یک وکیل در پرونده بهره برد.

 

نوشته جرم فروش مال غیر مجازات و مهلت شکایت اولین بار در وکیل پایه یک دادگستری|دفتر وکالت دادفر در تهران. پدیدار شد.

Source link